Балалардағы бөртпе: ата-аналарға арналған қысқаша нұсқаулық
Көптеген балалар ауруларында бөртпе сияқты симптом бар. Бөртпе әртүрлі пішіндерге ие (нүктелер, төмпешіктер, көпіршіктер және т.б.) және жеңіл ауруды да, қауіпті ауруды да білдіруі мүмкін. Сондықтан балада кез-келген бөртпеге байыпты қараған дұрыс және қажет болған жағдайда дәрігермен кеңескен дұрыс. Біз балалардағы бөртпелердің ең көп тараған себептерін тізімдейміз және терідегі өзгерістерді байқасаңыз, не істеу керектігін түсіндіреміз.
Желшешек - өте жұқпалы ауру. Ол ауа-тамшылы жолмен немесе науқас адаммен байланыс кезінде беріледі. Балаларда бұл желшешек әдетте жеңіл өтеді, бірақ бөртпеге байланысты айтарлықтай қолайсыздықтар тудырады. Алайда, егде жастағы адамдар, сондай-ақ жүкті әйелдер, жаңа туған нәрестелер, иммунитеті төмен адамдар үшін (химиотерапиядан өткен, стероидтер қабылдағаң, АИТВ- позитивті) желшешек қауіпті болуы мүмкін. Желшешектің инкубациялық кезеңі 21 күнге дейін екенін ескеріңіз. Желшешекке қарсы профилактикалық вакцина да бар.
Белгілері
Желшешек әдетте бас терісінде, кеудеде, арқада және бетте қышыма бөртпеден басталады, содан кейін бөртпе дененің қалған бөлігіне таралады.
Бөртпе түрі бұл қызарған, ортасында кішкене беткей көпіршігі бар болады. Ақыр соңында көпіршік жарылып, сұйықтық ағып, оның орнында қабыршақ пайда болады.
Желшешектің басқа белгілері - жоғары температура, жалпы әлсіздік, тамақ ауруы және көздің қызаруы. Кейде қызба мен әлсіздік бөртпе пайда болғанға дейін басталады.
Емдеу
Желшешек ауруы бар бала терідегі соңғы көпіршік жарылып, қабығымен жабылғанша жұқпалы болып қалады. Осы кезеңде оны мектепке немесе балабақшаға жіберуге болмайды.
Желшешекке қарсы арнайы дәрі жоқ, дәрігерлер симптомдарды жеңілдету үшін дәрі тағайындайды: мазасыздыққа, қышынуға, жоғары температураға.
Ешбір жағдайда желшешекпен ауыратын балаға аспиринді (ацетилсалицил қышқылы) кез келген атаумен және кез келген түрде беруге болмайды. Аспирин, әдетте, қышқылдың ас қорыту жүйесіне зиянды әсеріне байланысты 15 жасқа дейінгі балаларға қарсы көрсетілген. Бірақ желшешек және басқа да аурулар кезінде аспиринді қабылдау өлімге әкелетін ауруды тудыруы мүмкін - Рей синдромы (баланың миы мен бауыры зардап шегеді). Желшешекпен ауырған балаңызға бергіңіз келетін кез келген дәрі-дәрмектің құрамын аспирин немесе салицилат бар-жоғын тексеріңіз, өйткені оны жиі суық тиюге қарсы препараттармен араластырады.
Желшешек кейде көздің қасаң қабығына әсер етеді, сондықтан егер баланың мұрнында бөртпе пайда болса (көз инфекциясының хабаршысы), дереу дәрігерге қаралыңыз.
Сондай-ақ, егер баланың жыныс аймағында немесе аузында бөртпе пайда болса, дереу дәрігерге қаралыңыз.
Желшешек (Ветрянка)
Қызылша (Корь)
Қызылша да өте жұқпалы ауру — жұқтырған адамның жанынан бірнеше метр қашықтықта өту арқылы жұқтыруға болады. Қызылшаға қарсы қауіпсіз және тиімді вакцина бар, бірақ көптеген ата-аналар баласын осы ауыр аурудан қорғау мүмкіндігін елемейді. Қызылшаның асқынуы тыныс алу жолдарына (пневмония, бронхит) ғана емес, сонымен қатар миға (энцефалит), көзге және басқа органдарға әсер етеді, аурудың өзі иммунитетті ұзақ уақыт әлсіретеді. Ересектерде қызылша паралич пен деменцияны тудыруы мүмкін.
Белгілері
Әдетте қызылша мұрынның бітелуінен, көздің қызаруынан, ісінуден және жас ағу, жөтелуден, әлсіздік және жоғары температурадан басталады.
Аурудың үшінші-төртінші күнінде баланың бетінде қызыл бөртпе пайда болады, ол тез таралады және шамамен 7 күнге созылады.
Ауыз қуысында ақ дақтар түрінде бөртпе пайда болуы мүмкін.
Емдеу
Қызылша ешқандай дәрі-дәрмекпен емделмейді. Дәрігер жөтелді, терінің қышуын, дене қызуын жеңілдететін дәрілерді тағайындай алады. Желшешек сияқты, аспиринді немесе оны құрайтын препараттарды қабылдауға болмайды, әйтпесе Рей синдромы дамуы мүмкін.
Егер қызылша балада құлақтың, синустардың, бронхтың, өкпенің немесе мойын лимфа түйіндерінің бактериялық инфекциясы түрінде асқыну тудырса, дәрігер антибиотик тағайындайды.
Егер қызылша белгілері ауру басталғаннан кейін 10 күннен кейін басылмаса, дәрігерге қаралыңыз.
Қызылшаны егу арқылы алдын алуға болады. Қызылшаға қарсы вакцина Қазақстанда 12-15 ай шамасында және 6 жастағы бала алатын ҚҚП (қызылша, қызамық, паротит) вакцинасының құрамына кіреді.
Қызылша (Корь)
Қызамық (Краснуха)
Қызамық - бұл балалардағы жеңіл ауру, оны вирус (рубивирус) тудырады. Алайда, егер жүкті әйел қызамықты жұқтырса, баланың саңырау, жүрек ақауы, соқырлық, ақыл-ой кемістігі және т. б. туылу қаупі бар.
Балалардағы белгілер
Симптомдар әдетте инфекцияны жұқтырғаннан кейін екі-үш аптадан кейін пайда болады. Бетте қызғылт немесе қызыл бөртпе пайда болады, содан кейін ол дененің қалған бөлігіне таралады. Бөртпе үш-төрт күннен кейін кетеді.
Қызамықтың тағы бір симптомы - мойындағы, әсіресе құлақтың артындағы лимфа түйіндерінің ісінуі.
Алдын алу
Тиімді ККП вакцинасымен (қызылша, қызамық, паротит) қызамықтың алдын алу оңай.
Қызамық жүкті әйелдер үшін өте қауіпті, сондықтан жүктілікке дейін вакцинациялау ұсынылады.
Қызамық (Краснуха)
Скарлатина
Скарлатина - стрептококктан туындаған бөртпесі бар тамақтың қабынуы. Скарлатина көбінесе мектеп жасындағы балаларда қыста - ерте көктемде болады, бірақ кез келген жастағы адамда және жылдың кез келген уақытында болуы мүмкін. Ауру өте жұқпалы, әсіресе сілекей арқылы берілгенде. Қолды мұқият жуу арқылы берілу қаупін азайтуға болады.
Скарлатинадағы бөртпе бұл ең маңыздысы емес. Скарлатинаның қауіпті асқынуы бар - жедел ревматикалық қызба, бұл жүрек клапандарының зақымдалуына әкеледі.
Белгілері
Баладағы скарлатина тамақ ауруы (жеңіл болуы мүмкін), дене қызбасы, бас ауруы, іштің ауыруы және мойын бездерінің ісінуінен басталады.
1-2 күннен кейін баланың денесінде қызыл түсті қабыршақ бөртпе пайда болады. Мойын, қолтық, шынтақ, шап және тізе артындағы тері қатпарлары ашық қызыл түске ие болады. 7-14 күннен кейін бөртпе орнында қабыршақтану басталады.
Скарлатинада бет қызыл, бірақ ауыздың айналасындағы тері бозғылт болады.
Тілі - түйіршіктері бар құлпынай тәрізді қызыл түске енеді.
Емдеу
Скарлатинаға күдік туындаған кезде дереу дәрігерге қаралыңыз.
Стрептококк инфекциясы антибиотиктермен емделеді. Бала сау болып көрінсе де, дәрі-дәрмектерді қабылдауды тоқтатуға болмайды.
Скарлатинада ауыздың айналасындағы тері бозғылт болады
Жұқпалы эритема (Инфекционная эритема)
Жұқпалы эритема немесе "шапалақ ауруы" В19 парвовирусынан туындайды. Вирус жөтел, түшкіру, сілекей немесе мұрын шырышы арқылы таралады. Бұл ауру әдетте қыста және көктемде болады, бірақ ол жыл бойы пайда болуы мүмкін.
Белгілері
Бала алдымен әлсіз, шаршаңқы күйде болады, содан кейін бөртпе пайда болады: беттері ашық қызыл түске енеді (сондықтан "шапалақ ауруы"). Бөртпе ауыртпалықсыз, кейде қышиды.
1-2 күннен кейін "шілтер" тәрізді бөртпе бүкіл денеге таралады. Ол тері салқындаған кезде жоғалады, бірақ жылы ваннада немесе физикалық белсенділікте бөртпе айқынырақ көріне бастайды.
Емдеу
Жұқпалы эритема сау балалар үшін қауіпті емес, бірақ орақ жасушалы анемия ауруы, лейкемия немесе СПИД-пен ауыратын балалар үшін күрделі мәселе болуы мүмкін.
Ауру жүкті әйелдердің ұрығында проблемалар тудыруы мүмкін.
Жұқпалы эритема (Инфекционная эритема)
Балалар розеоласы
Бұл адамның герпес вирусы 6 немесе 7 тудыратын жалпы балалық шақ ауруы. Ауру әдетте 4 жасқа дейінгі балаларда кездеседі.
Белгілері
Симптомдар - жоғары температура, әдетте 3-4 күнге созылады, содан кейін бөртпе пайда болады.
Бөртпе - кішкентай, қызғылт, жалпақ немесе тері бетінен сәл көтерілген, денеде пайда болады және мойын мен қолға, кейде бет пен аяққа таралады.
Бөртпе температура төмендей бастағаннан кейін пайда болады.
Емдеу
Әдетте ауру қауіпті емес және нақты терапиясыз өтеді. Егер температура қатты көтерілсе, балада құрысулар болуы мүмкін.
Балалар розеоласы
Коксаки вирустары және басқа энтеровирустар
Энтеровирустар, соның ішінде Коксаки вирустары - балалардағы қызба мен бөртпелердің өте жиі кездесетін себебі. Коксаки вирустары (олар асқазан-ішек жолында көбейеді) "қол - аяқ - ауыз" синдромын және герпес баспасын тудырады. Көбінесе Коксаки вирусы жазда және күзде жұқтырылады.
Белгілері
"Қол - аяқ - ауыз" синдромында балалардың аузында және тілінде, сондай-ақ қолдары мен аяқтарында көпіршіктер пайда болады.
Герпес баспасы ("герпес" вирусынан туындамайды) қызбаны, тамақ ауруын және ауыздың артқы жағындағы көпіршіктерді немесе жараларды тудырады, бұл жұтуды қиындатады. Балаларда тәбеттің төмендеуі, іштің ауыруы, бас ауруы және буын ауруы болуы мүмкін.
Емдеу
Нақты емдеу жоқ. Жоғары температураны жеңілдету үшін аспиринді қолдануға болмайды.
Балаңызға көп су беріңіз және тамақ ауруы мен әлсіздікке қарамастан жеткілікті сұйықтық ішуін қадағалаңыз. Бұл жағдайда дегидратация аурудан гөрі қауіпті болуы мүмкін.
"Қол - аяқ - ауыз" синдромы
Импетиго (беткі пиодермия)
Импетиго - стрептококк немесе стафилококк бактерияларынан туындаған терінің беткі инфекциясы. Бөртпе мұрын мен ауыздың айналасында пайда болады, бірақ дененің басқа бөліктерінде пайда болуы мүмкін. Бөртпе жылы мезгілде жиі кездеседі. Терінің зақымдалған жерлеріне инфекция түсу қаупі жоғары болады.
Белгілері
Импетиго терінің қызыл, ашық жерлерін қалдыратын, жарылып кететін ұсақ беткі көпіршіктерден басталады. Содан кейін бал түсті қабыршақтар пайда болады.
Бөртпе кейде қышиды.
Импетиго да өте жұқпалы.
Емдеу
Импетиго кезінде дәрігер сыртқы қолдану үшін жергілікті антибиотиктерді немесе бактерияға қарсы препараттарды тағайындай алады.
Бөртпе 3-5 күннен кейін жазыла бастайды. Егер бөртпе емдеудің үшінші күніне дейін емделу белгілерін көрсетпесе немесе емдеу кезінде тарала берсе, міндетті түрде дәрігерге қаралыңыз.
TopDoc.me сайтында жарияланған ақпаратты өзін-өзі диагностикалау және өзін-өзі емдеу үшін пайдалануға болмайды. Егер сізді мазалайтын қандай да бір аурулар немесе белгілер болса, емдеуші дәрігеріңізге хабарласыңыз. TopDoc.me сайтындағы ақпарат дәрігермен бетпе-бет кеңес беруді алмастырмайды және тек ақпараттық-анықтамалық мақсаттарға арналған.
TopDoc.me сайтында сіз кез келген мамандық дәрігерін орналасқан жеріне, қабылдау құнына және тәжірибеге байланысты таба аласыз. Дәрігер қабылдауына өтінім қалдырыңыз немесе +7(707)2255009, (WhatsApp) байланыс орталығына хабарласыңыз.
Біз күнделікті жүздеген науқастарға сәйкес дәрігерді немесе медициналық қызметті табуға көмектесеміз.
