TopDoc.me қолданушылары сәуір айының үздік дәрігері деп Эльмира Омаровна Сибаеваны атады. Бұл бірден екі маңызды нәрсе туралы айтады.
Біріншіден, әрине, Эльмира Омаровнаның керемет дәрігер екені туралы айтады. Дәрігер Сибаеваның 13 жылдық жұмыс өтілі, соның ішінде аудандық ауруханада «далалық» жұмыс өтілі бар. Науқастар оның емдеуінің тиімділігін ерекше атап өтеді:
«Тиімді ем тағайындады, менің мәселемді шешуге көмектесті, қысқа уақытта емделіп шықтым. Жан-жақты зерттеп тексерді. Осындай бағаға сондай ауқымды кеңес берілді. Бұл керемет қой! Осындай дәрігерлер көп болса екен!»
«Проктологта бірінші рет болдым. Қабылдау алдында қатты қобалжыдым. Алайда бекер уайымдаппын. Дәрігер өте керемет екен. Мен оған өте ризамын. Менің бұл дәрігер туралы пікірім оң. Бес плюс деген баға қоямын! Құрбыларыма ұсындым. Олар да дәрігердің қабылдауына жазылды».
Екіншіден, тоқ ішек мәселелерінің таралуы туралы айтады. Өкінішке орай іш қатулар, көтеу, тік ішектің рагы қазіргі уақытта кең тараған аурулар болып табылады.
Дәстүр бойынша біз Эльмира Омаровнаға байқауымыздың серіктесі RayMed компаниясының медициналық киім жинақталымын алуға арналған сертификатын сыйға тарттық.
Біздің Telegram каналға https://t.me/TopDocKz жазылыңыздар.
- Проктология – адамдар соңына дейін шыдап, ауру симптомдары айқын көрінген кезде ғана проктологқа қаралатын сала. Қандай ерте симптомдар кезінде адамдар ауруды асқындырып алмау үшін проктологқа қаралуы керек?
- Егер сізде гиподинамия, аз қозғалысты өмір салты болса немесе, керісінше, егер сіз көп уақыт тұрып тұратын болсаңыз, бұған қоса дефекациямен проблемалар, яғни іш қату немесе тәулігіне 2 реттен көп үлкен дәрет болса, онда осының барлығы дәрігер-проктологқа қаралуға себеп болады. Тіпті сіздің жасыңыз 20-да болса және күніне 3 сағаттан артық отырып жұмыс істесеңіз, онда сіз тік ішек проблемалары дамуының қауіпті аймағына кіресіз.
Іш қату дегеніміз не? Іш қату – бұл бірнеше күн үлкен дәретке отырмау міндетті емес. Сіз үлкен дәретке күнде барып, бірақ нәжіс құрғақ және қатты болса, сонымен бірге үлкен дәретке 3 минуттан артық отыратын болсаңыз, бұл іш қату деп есептеледі.
Керісінше, сіздің үлкен дәретіңіз ретсіз, тәулігіне 4-5 рет, яғни күніне екі реттен артық дәретханаға баратын болсаңыз, бұл да проктологқа ерте қаралуға себепші болады.
Үлкен дәрет ермексаз немесе тіс пастасы (тюбиктен тіс пастасын сығуды елестетіп көріңізші) сияқты жұмсақ болу керек. Үлкен дәреттің формасы өзгергенін (нәжіс қойдын құмалағындай, таспадай немесе үзік-үзік), нәжісте қан, шырышты көрсеңіз, гастроэнтерологқа қаралу керек. Одан әрі дәрігер қажет болса проктологқа жолдама береді.
Артқы тесік аймағында жайсыздық, түйіннің болуын сезіну, бөгде заттың болуы, қышу, қан, шырыш, ірің сияқты симптомдар пайда болса, шыдап жүруге болмайды. Бірден проктологқа қаралу керек.
- Көтеу (геморрой) дегеніміз не?
- Көтеу (геморрой) – бұл тамыр патологиясы, гректің «haima» - қан, «roe» - ағыс дегенді білдіреді. Мұндай атауы жай емес, себебі қан кету көтеудің ең алғашқы белгілерінің бірі болып табылады. Адам ауруды және сыртқы түйінді сезбеуі мүмкін, бірақ сол мезетте қан жоғалтуы мүмкін.
Көтеу (геморрой) ішкі және сыртқы деп бөлінеді. Ішкі көтеу кезінде ішкі геморроидалды түйіндер қанталауы мүмкін. Сол кезде ең алғашқы белгі ретінде қан кету болады. Сыртқы көтеу ауру сезімімен және сыртқы тесік аймағында ісінумен көрінуі мүмкін.
-Қалыпты жағдайдан патологияға ауысу үшін іске қосушы механизм қандай?
- Бұл іш қатулар мен гиподинамия. Сонымен қатар, мен жоғарыда айтып өткенімдей, іш өту немесе ретсіз үлкен дәрет, яғни адам дәретханаға 2 реттен көп, тәулігіне 4-5 рет баруы да маңызды қауіп факторы болып есептеледі. Іш қату мен іш өтудегі әр дефекация геморроидалды түйіндерге түсетін қысым болып табылады. Қан көптеп келіп, көктамырлар ұлғаяды, кері қайтуы болмайды, көктамырлар қабынады, қан қоюланады, тромбтар түзіледі. Осылайша қабынған геморроидалды түйіндер пайда болады. Олар қанталайды және артқы тесіктен шығады.
- Көтеу (геморрой) өздігінен жазылып кете алады ма?
- Жоқ. Көтеу (геморрой) ішкі және сыртқы, жедел және созылмалы болады және ауру ағымының 4 сатысын ажыратады. Мысалы, егер адамда көтеудің 1-ші сатысы болса және сыртқы геморроидалды түйіннің тромбозы дамыса, онда мұндай тромбоз нақты емнің әсерінен қайтуы мүмкін. Алайда ішкі көтеу ешқайда жоғалмайды. Егер сізде сыртқы түйіндердің тромбозы болса, онда 100% жағдайда сізде ішкі көтеу бар. Адам тығындәріні салып, сыртқы түйін жойылуы мүмкін. Бірақ шын мәнінде ішкі үдеріс ешқайда жоғалмайды.
Көтеу – жылдар бойы қалыптасатын ауру. Ол адамның эволюция барысында тік жүре бастауына байланысты пайда болды. Мысалы, жануарларда көтеу болмайды. Адам тік жүре бастаған соң барлық қан төмен қарай жылжи бастады. Тік ішек аймағына түсетін қысым ұлғайды. Осылайша көтеу (геморрой) пайда болды.
- Не себепті іш қатулар болады?
- Өйткені біз үнемі отырамыз. Ішек перистальтикасы төмендейді. Сонымен бірге дұрыс емес тамақтану, фаст-фуд, тамақта көмірсудың көп болуы, жасұнықтың аз болуы да әсер етеді. Әрине, тұқымқуалаушылық фактордың да маңызы бар. Кейде 15-18 жастағы балаларда да көтеу болады. Сонымен бірге гаджеттердің пайда болуына байланысты балалар өте аз қозғалатын болды.
- Дәрігер-проктолог қабылдауына барар алдында қандай дайындық қажет?
- Дайындыққа келетін болсақ, қабылдауға таза ішекпен келген абзал. Қазіргі уақытта дәріханаларда өте жақсы дәрілік зат - глицеринмен микроклизмалар бар. Қабылдауға дейін 3 сағат бұрын немесе қабылдау күннің алдында түнде салу керек. Бұл микроклизмаларды қатты ауру сезімі, үлкен түйіндер мен қан кетулер жоқ болса ғана қолдануға болады. Бұл жағдайда ешқандай дайындықсыз бірден дәрігерге бару керек. Дәрігер ары қарай не істеу керегін өзі шешеді.
Көптеген адамдар: «Проктолог өз қабылдауында не істейді»,- деп сұрайды? Проктолог қабылдауына перианалды қарау, ректальды пальпация, сонымен бірге видеоаноскоп көмегімен аноскопия жасау кіреді. Аноскопия жергілікті жансыздандыру арқылы жасалады, ауру сезімі болмайды. Егер аноскопия кезінде шырыш бетінде өзгерістер анықталса, онда ректороманоскопия жүргізіледі. Ректороманоскопия – тік ішекті 19-20 см тереңдікте қарау.
- Көтеуді (геморрой) емдеудің қандай әдістері қолданылады?
- Бастапқы сатысында іш қату, гиподинамия профилактикасы, дұрыс тамақтану тағайындалады. Көтеудің 1, 2 және 3-ші сатыларында азинвазивті әдістер қолданылады. Мысалы, ішкі көтеу кезінде байлау жүзеге асырылады. Аноскоп тік ішекке кіргізіледі, ішкі түйін ұсталады және түйіннің мойнына латекстік сақина ілінеді. Ол геморроидалды түйінді қысады, қан айналысы тоқтайды, түйін кебеді және 2-5-ші күні резеңкемен бірге түсіп қалады. Бұл ең ауырсындырмай жасалатын әдіс, 2-3 секунд уақытты алады, еңбекке жарамсыздық парағын қажет етпейді.
Үшінші сатысында және ірі сыртқы түйіндер болғанда классикалық Миллиган-Морган геморроидэктомия, яғни түйіндерді алып тастау тағайындалады.
- Отадан кейін бәрібір ауру қайта қайталанса, отаны не үшін жасау керек деген пікір бар?
- Егер отадан кейін іш қату мен көтеуге алып келген өмір салтын өзгертпесе, онда әрине бәрі қайталанады. Ең бастысы – нәжістің консистенциясын бақылау. Қазіргі уақытта дефекация үшін аяққа арналған тіреуіштермен әр түрлі физиологиялық қалыптар ұсынылады. Алайда үлкен дәрет құрғақ және қатты, сізге күшенуге тура келетін болса, онда бұлар көмектеспейді.
- Іш қатудың алдын алу үшін қандай кеңес бересіз?
- Көп мөлшерде сұйықтық ішу, күніне 40 минут серуендеу, тез сіңірілетін тамақты азайту, көкөністер мен жемістерді көп мөлшерде, ақ нанның орнына қарабидай нанын, слайстар, кебек, қытырлақ нанды қолдану қажет. Тамақтану режимін сақтаған маңызды. Аздап әлденген кезде кәмпиттердің орнына салат жеу қажет немесе кептірілген жемістер не қытырлақ нан қосылған айран ішу керек.
Іш айдайтын заттарды абайлау керек. Себебі оған үйреніп, еріншек ішек синдромы дамуы мүмкін.
- Көтеу (геморрой) ракқа ауысып кетуі мүмкін бе?
- Егер геморроидалды түйінде сызаттар, жаралар, тік ішектің вирустық зақымдануы, кондилома, папиллома, полиптер болса, онда көтеу ракқа ауысуы мүмкін. Сонымен қатар дәрігер көтеуді емдейді, ал науқаста тік ішектің жоғарғы жағында рак болуы мүмкін. Рак көтеу бетпердесін жамылып өтуі мүмкін. Сондықтан колоноскопия деген процедураны жасаған жөн.
Бұл әдіс полиптер мен онкоауруларды ерте анықтау үшін колопроктологиялық ауруларды анықтаудағы алтын стандарт болып табылады. 50 жасқа толған біздің тұрғындар міндетті түрде колоноскопияны өту керек. Мысалы, Еуропада бұл зерттеуді 30 жастан бастап жүргізеді. Менің ойымша, 35 жастан бастап колоноскопияны үнемі өтіп тұру керек. Мерзімділігі – 5 жылда бір рет.
Колоректальды рактың ерте белгілері жоқ, ісік жылдар бойы өсетінін есте сақтаңыздар. Тоқ ішектің рагы 70% дейін тік ішекте орналасады. Клиникалық белгілер ішек бітелгенде немесе ісік ыдырағанда ғана пайда болады. Сонымен бірге рак көтеу бетпердесімен өтуі мүмкін. Сондықтан профилактикалық тексерулер өте маңызды!
Айдың үздік дәрігеріне Сибаева Эльмира Омаровнаға 3 әдіспен жазылуға болады:
- сайтта өтінім қалдыру,
- бізге WhatsApp-қа жазу, кеңесшілеріміз сіздерге міндетті түрде жауап береді немесе өздеріңізге қайта хабарласады,
- +7(707)2255009 нөмір бойынша өз бетімен хабарласу.